زمین‌شناسی، سنگ‎نگاری، دگرسانی و کانه‎زایی در کانسار چندفلزی (Pb-Zn-Cu-Au-Ag) نیان، بجستان، شمال باختری بلوک لوت، خاور ایران

نویسندگان

  • حبیب ملایی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد، مشهد، ایران
  • حسین هادی‎زاده دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
  • علی‎اصغر کلاگری استاد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • نیما نظافتی استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

منطقه نیان در شمال باختری بلوک لوت میزبان سامانه رگه‌ای چند فلزی Pb-Zn-Cu-Ag-Au است که درون یک سری از سنگ‌های آتشفشانی با ترکیبی متغیر از داسیت، ریوداسیت، آندزیت تا تراکی‎آندزیت گسترش یافته‎اند. این سنگ‌ها در طی دو مرحله مجزا از فوران گدازه‌ها تشکیل شده‎اند. سنگ‌های میزبان کانه‎زایی سرشتی کالک‎آلکالن تا شوشونیتی داشته و در محیطی کوهزایی تشکیل شده‌اند. عملکرد توأم و متضاد دو گسل اصلی در دو سوی محدوده معدنی، سبب ایجاد شرایط کششی در بلوک میان این دو گسل شده که منتهی به گسترش یک سری گسل‎های فرعی با مؤلفه‎های شیب‎لغز و امتدادلغز درون بلوک شده است. این پهنه‎های شکستگی به‎عنوان مجرای مناسبی برای تراوش سیال‌ها و گسترش  رگه‌های سیلیسی کانه‌دار رفتار کرده‎اند. عواملی چون شکستگی‎های گسترده و وجود سنگ‌های پیروکلاستیکی با نفوذپذیری بالا باعث گسترش دگرسانی‌های گسترده در سنگ‌های میزبان شده است. سه نوع دگرسانی مشخص در کانسار نیان گسترش یافته است: 1) سیلیسی (کوارتز، کلسدونی، آدولاریا، کلسیت، ایلیت و سریسیت)؛ 2) آرژیلیکی (ایلیت، اسمکتیت، کوارتز، کائولینیت، آدولاریا، کلریت، سریسیت و زئولیت)؛ 3)  پروپیلیتیک (کلریت، کلسیت، آلبیت، اپیدوت،کوارتز و اسمکتیت) که با 5 مرحله کانه‎زایی همراه هستند. این دگرسانی‌ها توسط محلول‌های کلریدی با pH خنثی تا بسیار قلیایی تشکیل شده‌اند. کانه‎زایی در کانسار نیان به‎صورت رگه‌ای، رگچه‎ای، افشان در سنگ‌های میزبان و نیز در ارتباط با برش‌های گرمابی است. مهم‎ترین کانه‎های کانسار نیان شامل  پیریت، اسفالریت، گالن، کالکوپیریت، مارکاسیت، پیروتیت، ملنیکوویت و هماتیت هستند. مهم‎ترین کانی‎های باطله نیز شامل کوارتز (کلسدونی)، کریستوبالیت، کلسیت، دولومیت، سیدریت، باریت، فلوریت و آدولاریا  هستند. شواهدی چون ارتباط کانی‌سازی با رگه‎های سیلیسی- کربناتی، حضور آدولاریا، ایلیت، کلسیت‌های تیغه‌ای و برش‌های گرمابی و همچنین حضور کانی‎های دگرسانی کوارتز، آدولاریا، ایلیت، آلبیت، کلریت، ایلیت- اسمکتیت میان‎لایه‌ای، کلسیت و پیریت در سیستم گرمابی نیان، نشان می‌دهد که این کانی‎ها از محلول‌های کلریدی با pH تقریباً خنثی تا بسیار قلیایی در یک محیط اپی‌ترمالی سولفیداسیون پایین تشکیل شده‌اند.   

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ژئوشیمی و متاسوماتیسم پتاسیم در سنگ‌های میزبان کانه‌زایی کانسار اپی‌ترمالی نیان واقع در شمال باختری بلوک لوت- خاور ایران

کانسار اپی ترمالی نیان در شمال باختری بلوک لوت و در فاصله 35 کیلومتری جنوب باختری شهر بجستان واقع شده است. بررسی‌های انجام شده بر روی این کانسار حاکی از گسترش یک زون‌بندی از سنگ‌های دگرسان شده در اطراف رگه‌های سیلیسی کانه دار و وجود دگرسانی‌های سیلیسی (کوارتز، کلسدونی، آدولاریا، کلسیت، ایلیت و سریسیت)، سیلیسی-آرژیلیکی(کوارتز، آدولاریا، ایلیت، سریسیت، پیریت)، آرژیلیکی(ایلیت- کوارتز- کلسیت-آدولار...

متن کامل

زمین‌شناسی، کانی‌سازی و ژئوشیمی تکI ، کانسار ماسیوسولفید پلی‌متال (Cu-Zn-Au-Ag-Pb) تکنار، خراسان- بردسکن

Rock unites which are exposed in Tak-I mine area are: Taknar formation (Ordovician), Mid-late Paleozoic and younger intrusive rocks. Taknar formation consists of sericite schist, chlorite schist, chlorite-sericite schist and some meta-diabase- gabbro-diorite. Taknar Polymetal (Cu-Zn-Au-Ag-Pb) Massive sulfide deposit formed at certain horizon of Taknar formation. Three style of mineralization ar...

متن کامل

بررسی‌های کانی‌شناسی و شاره‌های درگیر در کانسار چندفلزی ماهور شرق بلوک لوت، ایران مرکزی

Mahour polymetal deposit located west of Nehbandan, east-central Iran, formed in hypabyssal acid rocks. Mineralization occurs along a three-km-long vein. Three zones have observed in the ore, downward: 1) leached zone marked by malachite, azurite, hematite, goethite and limonite, 2) supergene zone characterized by bornite, covellite, and chalcocite, and 3) Hypogene zone containing magnetite, ch...

متن کامل

کانی‌های سولفوسالت بیسموت و پاراژنز آن‌ها در کانسار Cu-Ag-Au غنی از اسپیکولاریت قلعه‌زری (ایران)

Qaleh-Zari specularite-rich Cu-Ag-Au deposit is located 180 Km south of Birjand, in eastern Iran. Host rocks are mainly Tertiary calc-alkaline to K-rich calc-alkaline of 40.5±2 Ma and Jurassic sandstones and shales. Three major sub-parallel steep quartz veins are identified in different rock types, in particular andesitic rocks. The Qaleh-Zari deposit is a specularite-rich hydrothermal, Cu-Ag-A...

متن کامل

Taknar Polymetal (Cu-Zn-Au-Ag-Pb) Deposit: A New Type Magnetite-Rich VMS Deposit, Northeast of Iran

Taknar Polymetal (Cu-Zn-Au-Ag-Pb) Deposit: A New Type Magnetite-Rich VMS Deposit, Northeast of Iran

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 94- سنگ و کانی

صفحات  315- 329

تاریخ انتشار 2015-03-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023